Het is al sinds een paar maanden dat via de zoekmotoren heel veel aanvragen voor pruimenjam maken mijn weblog binnenstromen. Tot nu toe had ik de verleiding kunnen weerstaan. Ik ben namelijk geen zelf-jam-maak-type. Dat is tenminste wat ik dacht. En toen... Afgelopen zaterdag zag ik bij de biologische boerenmarkt in de Jordaan prachtige blauwe pruimen en voordat ik me echt kon realiseren wat ik aan het doen was had ik al 2 kilo's gekocht.
Nu zit ik in een huis dat geweldig naar pruimenjam ruikt en bovendien komen sommige van de leukste culinaire herinneringen uit mijn jeugd weer naar boven - de meeste vrouwen in mijn familie zijn fanatieke jammakers. Thuis werd er altijd eind zomer jam gemaakt van kratten vol abrikozen, perziken en pruimen. Kilo's, dus. Voor het hele jaar. Beetje zoet maar toen vond ik het nog wel heel lekker. Mijn zus Francy en ik hielpen met het schoonmaken van het fruit en het in de gaten houden van de pannen op het vuur.
Nu begin ik weer liever rustig met twee kilootjes fruit en dan zien we wel of het jamvirus mij te pakken heeft gekregen.
Wat ik in ieder geval nu al weet, is dat jam maken hartstikke leuk is.
Het basisrecept voor jam is van een Duitse vriendin van mij, Bettina, die al jaren de lekkerste jams maakt. Zonder suiker, nota bene. En die binnen twee dagen op zijn. Bij mij, in ieder geval. Meestal eet ik ze zo, uit zo'n klein potje met een lepeltje (in één keer, want anders is het niet higiënisch... hehe) of in twee keer met yoghurt - meer jam dan yoghurt, eigenlijk. Langer gaan ze niet mee. Gewoon veels te lekker.
Ik houd van suikerloze jam want zo proef ik écht de smaak van het fruit. Bovendien kan ik het lichte zuurtje dat zo lekker is (en dat jam zonder suiker zo veel spannender maakt dan hele zoete) goed waarnemen. Bettina gebruikt appeldiksap als zoetmiddel en Marmello als geleermiddel (geweldig spul, jam wordt binnen één minuut doorkoken al dik). Ik heb wel de "verkeerde" versie gekocht. Tot gisteren wist ik namelijk niet dat je twee soorten hebt, Marmello 1 en 2. De eerste is voor jams zonder suiker en ik heb zonder dat te weten nummer 2 gekocht, dat een beetje suiker nodig heeft. Geen paniek, ik heb inderdaad weinig suiker gebruikt - 100 gr. per 2 kilo fruit - en het resultaat is ontzettend lekker.
Ik heb ook gekozen voor pruimenjam met extra "pit" door de toevoeging van een flinke scheut grappa en een handjevol geschaafde amandelen. Dus meer smaak en een interessante structuur.
Je kunt natuurlijk allerlei combinaties bedenken: abrikozenjam met hazelnoten en Frangelico (hazelnootlikeur), sinaasappelmarmelade met Siciliaanse pistachenoten en Mandarinetto (mandarijnenlikeur) of limoncello, perzikenjam met pijnboompitten en whisky, perenjam met grappa - altijd een goede combinatie! - en walnoten, noem maar op. Ik ga ze langzaam maar zeker allemaal proberen.
Hier enkele opmerkingen voor een goede confettura di prugne con grappa e mandorle.
Dat ik een voostander van biologische produkten ben is bekend. Wat fruit betreft helemaal, vooral als ik de schil in het recept verwerk zoals met deze pruimenjam. Niet-biologisch fruit wordt vaak met van alles en nog wat bespoten en wat erop komt te zitten hoort niet tot mijn lijstje van ideale ingrediënten. Dus: koop het liefst bio of - als je kunt - gebruik fruit uit eigen tuin dat onbespoten is.
Om de pruimen panklaar te maken, was ze, snijd ze doormidden met een kartelmesje tot je de pit voelt en "draai" de twee helften in twee verschillende richtingen zoals je voor avocado's, perziken e.d. doet. Op deze manier heb je minder kans dat er veel vruchtvlees aan de pit blijft zitten. Als dat toch gebeurt, schraap dat met het mesje.
Voor de vrouwen onder ons (mannen schijnen dit soort coordinatieprobleem minder vaak te hebben): ik vond het wel handig om de pitten met mijn linkerhand te verwijderen en meteen in een prullenbakje op het aanrecht aan mijn linkerkant te gooien, anders had ik dikke kans dat de pitten in de pan en het vruchtvlees in de prullenbak zouden belanden door het kruisen van de handjes tussen pan en prullenbakje. :-D
Gebruik altijd een goede houten lepel, het liefst helemaal nieuw (eerst goed wassen en een tijdje weken in heet water om de eventuele houtsmaak te verwijderen) of in ieder geval eentje die je eerder alleen voor toetjes en zoete gerechten hebt gebruikt. Op deze manier krijg je geen rare en nare luchtjes - denk aan ui, knoflook e.d. - in je jam.
Zet een vlamverdeler (netje) onder de pan om aanbranden te voorkomen en een antispat netje erbovenop om te vermijden dat de kokende jam een soort lavaeffect produceert dat niet echt amusant is - denk aan het schoonmaken van het gasfornhuis.
Ik gebruik ook een ovenhandschoen om mijn hand te beschermen tijdens het roeren.
Afschuimen is niet nodig. Met dit recept krijg je, als het goed is, geen schuim op je jam.
Ik roosteer de amandelen niet want ik vind ze lekker zoals ze zijn, maar licht geroosteerd kan natuurlijk altijd.
Vanzelfsprekend moeten de potjes goed schoon zijn. Een half uur in een bad van heet water met soda laten liggen en dan omspoelen is een handig idee. Als je van die mooie Italiaanse wekpotten gebruikt (zie foto), die je al één of meerdere malen hebt gebruikt, kun je beter nieuwe rubberen sluitringen kopen. De oude blijven namelijk sterk ruiken ook al was je ze met soda. Nieuwe ringen vind je o.a. bij Blokker.
Met zelfgemaakte jam kun je natuurlijk een lekkere crostata alla confettura di prugne maken.
En nu, to the point.
Ingrediënten:
2 kilo (biologische) blauwe pruimen
4 dl appeldiksap
2 zakjes Marmello 2
100 gr. biologische halfwitte kristalsuiker
25 gr. geschaafde amandelen
6-8 eetlepels grappa
Was de pruimen en snijd ze doormidden. Verwijder de pitten, doe het fruit in een grote pan (het liefst van RVS, géén aluminium) met het appeldiksap en breng aan de kook op een redelijk laag vuur. Laat een tijd inkoken - blijf af en toe roeren - tot het geheel dikker en licht stroperig wordt (ongeveer anderhalf uur).
Meng 2 zakjes Marmello 2 goed met de suiker (of gebruik alleen Marmello 1 voor jam zonder suiker) en voeg het mengsel aan het kokend fruit toe. Laat nog een minuut doorkoken en haal van het vuur.
Voeg het amandelschaafsel en de grappa aan de hete jam toe. Roer alles goed door elkaar en vul meteen de potjes. Als je oude jam- of groentepotjes gebruikt, vul ze helemaal tot het randje, schroef het dekseltje goed dicht en zet ze op hun kop zodat ze "gesealed" worden. Italiaanse wekpotten kun je beter rechtop halfopen laten afkoelen zodat er geen condens in de potjes komt.
Bewaar de gewone wekpotten op een koele plek (het liefst in de koelkast) en de "schroefdekselpotjes" op een koele en donkere plek.
Scopro solo stasera il tuo blog: delizioso :-)
Ho letto in un tuo commento a Fiordizucca che nutri una certa passione per il tè (verde), così ho pensato di passare a lasciarti un saluto, invitandoti a sorseggiare una tazza di tè nel mio blog.
Un caro abbraccio
Geplaatst door: Acilia | 05 september 2006 om 23:19
Graaaaazie Acilia :))) Ora vengo a visitare il tuo visto che sì, il tè - soprattutto quello verde - mi piace da impazzire. Baciotto.
Geplaatst door: Nicoletta | 05 september 2006 om 23:59
Wat leuk om te lezen dat er nog meer mensen suikerloze zelfgemaakte jam prefereren! Ik gebruik zelf ook meestal marmello en dat gaat prima.
Je foto's en recepten zijn erg aanstekelijk, ik krijg er trek van! Ik kom hier zeker vaker langs!
Geplaatst door: JeePee | 27 september 2006 om 22:20
Grazie JeePee! En ja, ik prefereer zeker suikerloze jam want fruit is al zoet genoeg. Leuke weblog heb je! :)
Geplaatst door: Nicoletta | 27 september 2006 om 23:02
Dank je!
Geplaatst door: JeePee | 09 oktober 2006 om 19:56
Hoi Nicoletta,
Ik ben was net op zoek naar recepten jam maken zonder suiker...en vind ik jouw blog..helemaal geweldig!
Wij hebben een oude pruimenboom in de tuin staan, en er zitten nu al veel rijpe pruimen tussen; lijkt wel steeds vroeger te gebeuren.
Gisteravond door de flinke wind is er al een lading afgevallen en door insecten te grazen genomen.
Dus ben net de tuin ingelopen met mijn zoontje, om alle rijpe te plukken.
Ja, en dat zijn er teveel om gewoon te eten, dus jam maken maar.
Ik vind jouw ideeen voor aparte jams helemaal leuk.
Dat Marmello, is dat te bestellen via internet? Ik ken het niet, maar super dat ik zonder [ of bijna zonder] suiker kan werken.
Want vorige zomer ook jam gemaakt en bbrrrr.wat zoet!
Ik ga zeker jouw blog volgen en veel recepten uit proberen.
We hebben ook nog moestuin bakken en een kruiden bak, dus alles lekker vers.
Groetjes Barbara
Geplaatst door: Barbara | 15 juli 2011 om 14:42
Dank je voor je feedback, Barbara!
Marmello vind je in reform- en natuurwinkels.
En het klopt: alles rijpt steeds sneller: vroeger waren pruimen pas in augustus klaar!
Veel jamplezier, ciao! :)
Geplaatst door: Nicoletta | 18 juli 2011 om 15:36